İtalyan iksiri GRAPPA Toskana ve Veneto bölgelerinde 600 yıl önce şarap üretiminde çalışan çiftçilerin büyük keşfi grappa. Çiftçi bütün gününü şarabın kokusu, rengi ve çilesiyle geçiriyor, sıra tadına bakmaya, akşam evde yorgunluğu bir kadeh ile şarap ile bastırmaya gelince parası yetmiyordu. Yokluktan kaynaklanan bir keşifle grappa doğdu. Şarap üretiminden arta kalan çekir- dek, sap, kabuktan oluşan posayı damıtarak hazırladıkları grappa o zamanlarda günü kurtaran, soğuğa karşı direnç artıran, yorgunluğu alan sade vatandaş içkisiyken, son otuz yılda bugünkü yerini buldu. İtalyan restoranlarında yemekten sonra servis edilen grappa günümüzün gözde kurtarıcı kahramanlarından biri. Alkol oranı yüzde 40-45 arası değişebilen grappa’nın, dört farklı çeşidi var. Damıtıldıktan sonra en geç bir yıl içinde şişelenen çeşidi eskiden yapılan haline en yakın, en sert olanı. Meşe fıçılarda bir yıldan fazla bekletilen, üzümlerin fermante edilmesiyle bu süre içinde aroma ve baharatlarlardan tadını alan ‘acquavite d'uva’nın içimi daha kolay. Diğer iki çeşidi ise daha aromatik. Biri ‘muscato’ adı verilen kendinden aromalı, muskat üzümlerinden yapılıyor; diğeri meyve, bitkisel karışımlar, bal veya likör ile tatlandırılmış aroması sonradan eklenmiş bir cins. Grappa nedir? Şarap yapımından arta kalan kabuk, sap ve çekirdeklerin damıtılmasıyla elde edilen alkollü bir içkidir. Güney Asya'da doğup Mısır ve Yunanistan'a yayıldığına ve Romalıların keşfetmesiyle İtalya'ya ulaştığına inanılır. İmalatının özünde üzümlerin posalarının buharlı bakır kap imbiklerde damıtılması vardır. Yüksek sıcaklıkta kaynatılan posadan yükselen alkol buharından meydana geldiği için grappada kullanılan üzüm siyah da olsa beyaz da, ortaya çıkan ürün şeffaf olur. Sadece yıllanmış grappalar renk değiştirerek altın rengine yakın bir görüntü alır. Grappa bir aperitif mi? Grappa geçmişte, "sade vatandaşın, sade içkisi" olarak bilinirdi. İnsanlar onu ısınmak ve enerji sağlamak için içerdi. O yüzden de sabah, akşam, yemekten önce veya sonra onlar için hiç fark etmezdi. Ama son 20 yılda grappanın kıymeti arttı. Bugün grappa daha çok zevk ve keyif için tercih ediliyor. Bu da onu yemeklerden önce aperitif veya yemeklerden sonra hazmı kolaylaştırması için içilen bir içki yapıyor. Nasıl içmeli? Grappa ateşli ve lezizdir, mutlaka soğuk içilmeli. Alkol oranının yüksek olması nedeniyle buzlukta bile saklayabilirsiniz. Sonra içeceğiniz kıvama bardağı ellerinizle kavyarak getirebilirsiniz. Genç grappa 8-12°C, yıllanmış grappa ise 12-15°C'de içilir. Sek içecekseniz, hakkını vermek için, aromasını hava ile teması sayesinde artıran lale formunda özel ‘eaux-de-vie’ (fransızca ‘hayat suları’ anlamına geliyor) bardakları ile kokusuna da doyarak içmelisiniz. Genelde shot olarak içilir ama asıl makbul ve doğru olan grappa’yı bardağında yuvarlayarak, kokusunu alarak şarap gibi içmek. Bu arada evet, grappa harika bir hazmettirici ama aynı amanda iyi bir aperitif de olabiliyor. Yemekten önce havyarla deneyin. Espresso ile uyumu Caffè corretto, kahve içine tatlandırıcı olarak dijestif damlatılarak servis edilir. Bu içimde genelde tercih edilen kahve espresso, dijestif de grappa. Kahvenin işin içine girmesiyle, İtalyanlar bu adabı sabahların ayılma espresso'suna da uyarlamışlar ama işin gerçek adabına göre, caffè corretto’nun da içilme vakti yemeklerden sonra. Kaç çeşit grappa var? Grappa yoktur, grappalar vardır. Tıpkı şarabın değil, şarapların olması gibi. Ama İtalya'daki Ulusal Grappa Tadımcıları Derneği dört ana grappa olduğunu kabul eder. Bunlardan ilki genç grappalardır. Damıtıldıktan sonra en fazla bir yıl içinde şişelenirler. Bir de yıllanmış olanlar vardır. Onlarsa bir yıldan fazla meşe fıçılarda bekletilir ve bu işlem sonucunda tahtanın, içine konan aroma ve baharatların tadını alırlar. Böylece içimi kolaylaşan, yabancıların daha rahat tüketebileceği bir grappa meydana gelir. Üçüncü grappalar kendinden aromatik olanlardır. Moscato adını verdiğimiz bu tür muskat üzümlerinden yapılır. Son tür ise aroma eklenen grappalar. Bunlar bitkisel karışımlar, meyveler, bal veya likörlerle tatlandırılanlardır. Kaynaklar: http://www.milliyet.com.tr/2007/01/22/pazar/paz01.html http://www.sarapmarketi.com.tr/kategori/sarap/organic-saraplar/grappa.aspx |
